Waarde van Cito-score anno 2015

Er is in het Cito-landschap veel veranderd in het afgelopen jaar. De waarde van de Cito-score leek, bij het aankondigen van wijzigingen rondom de wetgeving primair onderwijs, te wankelen. Maar hoe staat het daar nu werkelijk mee? Wat is de waarde van de Cito-score en wat is het effect van de Cito oefenen, zoals veel ouders en kinderen trachtten te doen? In hoeverre speelt de Cito-score überhaupt nog mee, als het aankomt op het advies voor de middelbare school?

Cito, wat is dat?

Het CITO (Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling) is een van oorsprong Amsterdamse instelling, of liever: een commercieel bedrijf, dat toetsen ontwikkelde voor het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs en bepaalde vormen van volwasseneneducatie op mbo en hbo-niveau.

Het CITO was tevens verantwoordelijk voor de belangrijkste toets van de basisschool: de Cito-toets. De Cito-toets heeft jarenlang een belangrijke rol gespeeld, die niet altijd even duidelijk was, omtrent het toekennen van een niveau voor het voortgezet onderwijs.

Het doel van CITO zelf is om toetsen te ontwikkelen en scores bij te houden. Een groot en bekend voorbeeld daarvan is hun eigen leerlingvolgsysteem. Dit systeem brengt, middels toetsen die twee keer per schooljaar worden afgenomen, in beeld wat de groei op het gebied van cognitief functioneren van leerlingen is. Die scores worden meegenomen in het leerlingvolgsysteem en dienen gebruikt te worden bij  het overbrengen van een kind van het primair naar het voortgezet onderwijs.

Daar is de Cito-toets dus ook voor bedoeld. Maar met de wijzigingen van 2015 is het de vraag hoe belangrijk de Cito-toets nog is, en in hoeverre de Cito-toets oefenen zinvol is?

Wat is er gebeurd?

In 2015 werden alle scholen verplicht een eindtoets af te nemen (NB, dat hoeft niet die van CITO te zijn, maar dat is wel wat de meeste scholen nog doen). Die eindtoets was nodig om het eindniveau van basisscholen te meten, of liever: het niveau van de kinderen. Maar het verplicht stellen was niet de enige wijziging: de toets werd verplaatst van februari naar april. Waar normaal gesproken, al vele jaren, de Cito-toets werd afgenomen aan het begin van februari, wordt deze nu in april afgenomen. Twee maanden later dus. Dat geeft veel ruimte voor leerkrachten, omdat zij nu meer tijd hebben om hun planning af te ronden.

Voor het schooladvies is die verschuiving wel een vreemde kronkel. Want normaal gesproken kon de Cito-score, die eind februari binnen was, meetellen op het schooladvies. Of er nog voor zorgen dat ouders voor maart (als de inschrijvingen voor het voortgezet onderwijs beginnen) een ander niveau konden aanstippen dan het eerdere advies. Hoe zit dat nu?

Cito-score en schooladvies

Het is niet meer mogelijk om de Cito-toets als uitgangspunt te nemen bij het uitbrengen van een schooladvies. De leerkracht moet dit advies dus baseren op andere bronnen, zoals het eerder besproken leerlingvolgsysteem en eventueel de Entreetoets in groep 7 (die is niet verplicht en wordt op lang niet alle scholen afgenomen). Het advies van de leerkracht is geldig. De inschrijfprocedure volgt in maart en kinderen moeten zich dan houden aan het advies van de school.

Maar… er is een grote maar…

Als de Cito-toets, die eind april bekend is (of hooguit in mei), hoger uitvalt dan het schooladvies (voorbeeld: Carlien kreeg advies vmbo-tl, maar scoort duidelijk havo), dan mogen de ouders vragen om een herziening van het advies. Dat kan gebeuren met de leerkracht, maar ook met de middelbare school. Die procedure is weer afhankelijk van afspraken die regionaal gemaakt zijn.

Bij een lager advies dan de uiteindelijke Cito-score, kan het effect dus zijn dat ouders in discussie gaan en een hoger advies afdwingen. Scholen hoeven hier niet in mee te gaan, maar heel duidelijk is dat nog niet. Om die reden hebben veel ouders nog de hoop dat de Cito-toets oefenen met hun kind kan leiden tot hogere scores. Of dat aan te bevelen is? Heel hard oefenen voor één moment is nog tot daar aan toe, maar hoe houd een kind dat vol gedurende de middelbare school? Hoe dan ook, dat is een andere discussie.

Conclusie: Cito telt nog gewoon mee

De conclusie is dat ondanks de wetswijzigingen van 2015, waarin de eindtoets verplicht werd gesteld, de Cito-score nog gewoon meetelt. Hoewel hij later in het jaar pas bekend raakt, mag het duidelijk zijn: er hangt veel af van de Cito-score.